Áo dài- từ “biểu tượng văn hóa” đến… “thảm họa văn hóa” (II)
“Hiện tượng hoang mang về bản sắc”
Những cách tân, “cải cách” vô độ trên tà áo dài những năm gần đây
khiến công chúng không ít lần “nhức mắt”. Sắc màu lòe loẹt, kiểu dáng
quái lạ, kết hợp không giống ai… đã biến nhiều áo dài trở thành tâm điểm
chú ý giữa nhiều đám đông hiếu kỳ. Nhiều người đẹp diện áo dài “cách
tân” theo xu hướng “quái lạ” đã nhận “gạch đá” không thương tiếc từ công
chúng.
Những cách tân áo dài bị dư luận chỉ trích
Giải thích cho kiểu áo dài “không giống ai”, những áo dài “thảm
họa”, NTK Minh Hạnh chia sẻ: “Trong cuộc sống hiện nay xảy ra một hiện
tượng có thể gọi tên là: hoang mang về bản sắc. Câu chuyện về cách tân
áo dài cũng là một hiện tượng kiểu này. Nhiều nhà thiết kế muốn sáng
tạo, muốn làm mới trên tinh thần gìn giữ văn hóa truyền thống nhưng họ
bất lực. Trước biến động dữ dội của thời đại, các nhà thiết kế muốn đưa
ra những sản phẩm thật độc đáo, không giống ai, không bị trùng lặp về ý
tưởng. Họ làm mới tức thì, họ muốn thể hiện tính độc đáo ngay lập tức…
Nhưng, họ quên rằng, quy luật phát triển của thời trang không dựa trên
những đặc điểm đó. Sự độc đáo, không giống ai- không đồng nghĩa với sự
lập dị. Mọi sự biến đổi phải cần có sự kiểm chứng, sự bảo đảm của cả một
quá trình dài phát triển. Thời trang đích thực không bao giờ có chỗ cho
sự lập dị”.
"Áo dài phải đẹp rực rỡ nhưng không lòe loẹt, áo dài đẹp đa sắc nhưng không được diêm dúa"- NTK Minh Hạnh cho biết.
Theo
NTK Minh Hạnh phân tích, các nhà thiết kế của những mẫu áo dài bị chỉ
trích đã không thể hiện được nội lực và bản lĩnh nghề nghiệp của mình.
“Giữa vòng xoáy phát triển, họ bị lạc lối. Họ hoang mang về bản sắc. Họ
không biết phát huy điều gì và loại bỏ điều gì. Hay nói cách khác, họ
không có nền tảng văn hóa vững vàng để giữ gìn và bảo vệ bản sắc”.
Xuất phát điểm của hiện tượng “hoang mang về bản sắc” trong thiết kế
áo dài là do các nhà thiết kế chưa có sự hiểu biết thấu đáo về lịch sử,
cũng như ý nghĩa, và lòng tự tôn dân tộc trên chiếc áo truyền thống.
“Chúng ta có thể nhìn thấy những cô gái nhuộm tóc vàng hoe diện áo
dài. Điều đó thật khó để… “chịu đựng”. Nếu là phụ nữ phương Tây tóc
vàng, họ mặc áo dài vẫn đẹp. Nhưng là phụ nữ Việt nhuộm tóc vàng để mặc
áo dài… Phải nói là, không chịu đựng nổi. Họ không hiểu bản chất, không
hiểu giá trị thực sự của áo dài”- NTK Minh Hạnh lấy ví dụ.
Cũng giống như việc, khi phụ nữ phương Tây mặc váy đầm, họ quan
điểm phải hở khe ngực mới là đẹp. Nhưng phụ nữ Việt nếu mặc áo dài cũng
cố gắng khoe ngực to, ngực đầy- theo NTK Minh Hạnh, là sự phản cảm,
thiếu hiểu biết.
"Áo dài không phải là kiểu áo để khoe thân một cách lộ liễu"
Thế nên, những sự “cách tân” được dán mác mới lạ, độc đáo, học hỏi,
hiện đại… trong các thiết kế dành cho áo dài đôi khi chỉ là sự học đòi
kệch cỡm. Với trang phục truyền thống có lịch sử lâu đời như áo dài,
những sự thiếu hiểu biết, “hoang mang về bản sắc” được thể hiện rất rõ
nét trên những thiết kế được khẳng định là “cách tân”.
NTK Minh Hạnh cho rằng, muốn cách tân, “cải cách” áo dài, phải thực
sự hiểu về áo dài, phải có nền tảng văn hóa vững chắc, thêm nữa, cần
phải có nội lực, bản lĩnh nghề nghiệp của người làm thiết kế.
“Phải giữ lấy linh hồn dân tộc trên tà áo dài”
Áo dài với tiến trình lịch sử phát triển lâu dài, với phong cách
thiết kế đặc biệt, với những câu chuyện văn hóa gắn liền… nên, áo dài
luôn có một vị trí đặc biệt trong đời sống, trong vẻ đẹp, trong tâm hồn
của người Việt. Bởi thế, NTK Minh Hạnh nhấn mạnh, nền tảng văn hóa vững
vàng của các nhà thiết kế khi bắt tay vào công việc cách tân áo dài.
“Bên cạnh tình yêu với áo dài phải có sự thấu hiểu, sự hiểu biết về áo
dài, để thấy trên mỗi tà áo là linh hồn dân tộc, là linh hồn văn hóa.
Chỉ khi nhận thức rõ được điều đó, các nhà thiết kế mới ý thích được sự
trân trọng trong mỗi thiết kế áo dài”.
Một số mẫu thiết kế áo dài với chất liệu thổ cẩm của NTK Minh Hạnh
Điều quan trọng nhất trong thiết kế áo dài để tà áo vừa “truyền thống
vừa hiện đại” theo NTK Minh Hạnh, “Tinh thần thời đại trên mỗi thiết kế
áo dài, rất quan trọng. Ví dụ, cùng là một chiếc áo sơ-mi, nhưng chiếc
này bạn thấy lỗi thời, chiếc kia bạn thấy hiện đại. Nhà thiết kế phải
biết chọn lựa, chi tiết nào đã lỗi thời thì bỏ đi. Những nét văn minh
của tà áo phải biết giữ lại và khai thác tận cùng. Chỉ có cách làm đó
mới giúp tà áo dài vừa giữ nét truyền thống, vừa mang hơi thở, tinh thần
của thời đại”.
Trong những thiết kế áo dài của mình, NTK Minh Hạnh đặc biệt yêu
thích chất liệu thổ cẩm. “Với những sản phẩm có tính truyền thống, việc
sử dụng chất liệu truyền thống là một cách tăng thêm ý nghĩa sâu sắc,
tăng thêm phần linh hồn cho chiếc áo”. Tuy nhiên, trong xu hướng mới của
thời trang hiện đại, có những chất liệu mới mang tính khuynh hướng như
ren, lưới, voan… Với những chất liệu này, NTK Minh Hạnh khẳng định, hoàn
toàn có thể đưa vào thiết kế áo dài. “Tuy nhiên, nhà thiết kế phải đủ
bản lĩnh nghề nghiệp để đặt những chất liệu đó vào thiết kế áo dài một
cách hợp tình, hợp lý. Phải giữ được linh hồn dân tộc trên tà áo truyền
thống”.
"Thiết kế áo dài nếu chỉ chú trọng vẻ bề ngoài- đó sẽ chỉ là vẻ đẹp hời hợt"
Trước ý tưởng đưa áo dài chính thức trở thành Quốc
phục, Lễ phục của Việt Nam, NTK Minh Hạnh cho rằng, đó là việc nâng tầm
một “biểu tượng văn hóa” như áo dài. Nhưng, khi thiết kế áo dài, điều
quan trọng nhất là… linh hồn của chiếc áo.
“Áo dài là một vật thể có linh hồn. Vẻ đẹp của áo dài được định
hình bởi tinh thần tinh dân tộc. Bởi thế, nếu chỉ chú ý đến vẻ bên ngoài
của áo dài, đó sẽ chỉ là một vẻ đẹp hời hợt”- NTK Minh Hạnh khẳng định.
Hào Hoa
|
