Gương sáng tộc họ

Nguyễn Đỗ là tộc họ đi đầu về truyền thống cách mạng và hiếu học trên mảnh đất Quế Lộc, huyện Nông Sơn. Con cháu tộc Nguyễn Đỗ đã được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều huân huy chương, bằng khen vì những hy sinh, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng và xây dựng tộc họ văn hóa.

Tộc Nguyễn Đỗ luôn chăm lo việc học hành và giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống tộc họ cho thế hệ con cháu.

Truyền thống yêu nước

Tiếp chúng tôi tại nhà thờ tộc Nguyễn Đỗ mới được xây dựng khang trang, bề thế là trưởng tộc Nguyễn Đỗ Diêm (SN 1953, thôn Lộc Tây 2, Quế Lộc). Đôi mắt đăm chiêu, ông Diêm nói: “Tổ tiên dòng họ Nguyễn Đỗ có công khai phá đất hoang và góp công cùng các tộc họ khác xây dựng những làng xã đông đúc trên vùng Tây Viên - Trung Lộc xưa kia. Suốt quá trình phát triển của tộc họ, nhiều bậc tiền nhân tộc Nguyễn Đỗ đã hy sinh vì đất nước. Từ phong trào Cần vương cho đến 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, khi Tổ quốc cần là trai tráng tộc Nguyễn Đỗ hưởng ứng và ra đi không tiếc máu xương”. Ông Diêm kể, có lúc dòng họ ông mất đi gần như cả một thế hệ khi giặc Pháp đàn áp phong trào Cần vương, vây đánh Trung Lộc và tàn sát hơn 1.000 nghĩa quân của Nguyễn Duy Hiệu. Dòng tộc Nguyễn Đỗ hy sinh hơn vài chục trai đinh của các đời thứ 8, 9 và 10.

Ông Nguyễn Đỗ Diêm cho hay, cha ông là liệt sĩ Nguyễn Đỗ Úc tham gia cách mạng từ năm 1948. Năm ông Diêm tròn 15 tuổi đã được cha dắt theo con đường cách mạng làm giao liên, du kích địa phương. Tháng 10.1968, trong một lần đi vận động nhân dân quyên góp ủng hộ lúa gạo cho cách mạng, cha ông bị máy bay địch phát hiện, bắn chết. Thù nước thù nhà chồng chất khiến ngọn lửa căm hờn trong ông bùng cháy. Chỉ vào vết thương trên người, vị trưởng tộc Nguyễn Đỗ đời thứ 12 kể: “Gần một năm sau ngày cha mất, trong một lần đi bám đánh địch càn vào quê hương, tôi trúng pháo kích từ chốt Bàn Thùng nên bị trọng thương. Nhưng điều đó không thể làm lung lay ý chí, lành vết thương tôi tiếp tục trụ lại địa phương cho đến lúc cấp trên điều chuyển công tác lên Ban Tổ chức Huyện ủy Quế Sơn vào năm 1971”. Chiến tranh đi qua, tộc Nguyễn Đỗ có 9 liệt sĩ và 3 Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Trong đó, mẹ Nguyễn Thị Hiển có chồng và 4 người con là liệt sĩ. Còn mẹ Đặng Thị Ta và Nguyễn Thị Trì đều có con trai duy nhất hy sinh.

Xây dựng đời sống văn hóa

Trong các phong trào xây dựng “Tộc họ văn hóa”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”…, tộc Nguyễn Đỗ đều đi đầu, góp phần xây dựng quê hương. “Hội đồng gia tộc đã xây dựng Quy ước tộc họ văn hóa gồm 6 chương, 14 điều. Bản Quy ước có thể xem là căn cứ chung để tộc Nguyễn Đỗ giáo dục con cháu về truyền thống gia tộc, về phẩm chất đạo đức, đạo làm người và nếp sống văn hóa ở khu dân cư do chính quyền phát động” - ông Nguyễn Đỗ Diêm nói.

Trưởng tộc Nguyễn Đỗ Diêm kể về quá trình phát triển của dòng tộc mình.

Để xây dựng làng xóm, quê hương, con cháu tộc Nguyễn Đỗ đã tự nguyện hiến hơn 2.000m2 đất để làm đường giao thông nông thôn, ngoài ra, hiến cây cối, vật kiến trúc, ngày công làm đường, kênh mương; các gia đình thành viên trong dòng tộc đều hoàn thành nghĩa vụ công dân, đóng góp vào Quỹ vì người nghèo, Quỹ đền ơn đáp nghĩa… Chính vậy, niềm vui lớn nhất tộc Nguyễn Đỗ là được UBND xã Quế Lộc công nhận “tộc họ văn hóa” 3 năm liền (2010 - 2012), được UBND tỉnh tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

Hưởng ứng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và xây dựng “Tộc họ văn hóa” tộc Nguyễn Đỗ luôn động viên con cháu cố gắng lao động, với những trường hợp khó khăn bà con trong tộc sẽ chung tay giúp đỡ vốn liếng, góp công sức hỗ trợ cải thiện nhà ở… Nhờ sự đùm bọc, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau, đến nay có gần 80% số gia đình thành viên tộc Nguyễn Đỗ có đời sống khá giả. Một điều đáng nói nữa đối với tộc Nguyễn Đỗ là con cháu đã kế thừa được truyền thống, phát huy tính hiếu học. Tâm sự với chúng tôi, ông Diêm cho biết: “Con cháu trong tộc không có ai bỏ học. Dòng họ đã có hơn 70 người có trình độ cao đẳng, đại học trở lên, trong đó có 3 tiến sĩ, 6 thạc sĩ và 40 người có trình độ đại học. Nhiều con cháu của tộc Nguyễn Đỗ đang công tác trong các cơ quan Đảng, chính quyền, trong số đó có 20 người là đảng viên”. Để đẩy mạnh phong trào học tập cho con cháu, tộc Nguyễn Đỗ lập quỹ khuyến học, khuyến khích con cháu học hành đỗ đạt. Năm 2012, tộc Nguyễn Đỗ được Hội Khuyến học tỉnh Quảng Nam tặng giấy khen về “Dòng họ hiếu học”.